4. Geschillen tussen aandeelhouders

Mochten er geschillen met andere aandeelhouders ontstaan, dan heeft u veel baat bij een goede aandeelhoudersovereenkomst. Daarnaast is het bij geschillen van belang om een ervaren advocaat ondernemingsrecht te nemen die op de hoogte is van de laatste jurisprudentie.

Hieronder behandelen wij:

  • vordering tot uitstoting of overdracht van aandelen;
  • uittredingsregeling;
  • de gedwongen overdracht;
  • uitkoopregeling;
  • het enqueterecht;

Vordering tot uitstoting of overdracht van aandelen

Zo kunnen aandeelhouders die 1/3 van het kapitaal verschaffen op grond van artikel 2: 336 BW een mede-aandeelhouder die met zijn gedrag als aandeelhouder de belangen van de vennootschap schaadt in rechte dwingen diens aandelen over te dragen. In onze blogs vindt u dat een aandeelhouder zijn aandelen niet hoeft over te dragen indien het niet ging om zijn gedrag als aandeelhouder, maar als bestuurder. Wel kan de rechter dan de bestuurder voor een bepaalde periode schorsen. Als u een vordering tot uitstoting aanhangig wilt maken, kunt u hier gratis een vraag hierover stellen aan onze advocaat ondernemingsrecht.

De maatstaf voor uitstoting

Voor uitstoting hoeft niet direct sprake te zijn van een gevaar voor de ondergang van de onderneming. De maatstaf van artikel 2:336 lid 1 BW is dat er sprake moet zijn dat de uit te stoten aandeelhouder door zijn gedragingen het belang van de onderneming zondanig schaadt, dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap in redelijkheid niet kan worden geduld. Hierin zijn drie elementen te ontdekken, ten eerste, de gedragingen die aanleiding zijn tot uitstoting, ten tweede, schade aan het vennootschappelijk belang en ten derde een redelijkheidtoets. Mocht u een vraag hebben over de uitstotingsregeling dan kunt u deze stellen aan onze advocaat ondernemingsrecht op de pagina contact.

Ook als een onderneming bijvoorbeeld vleugellam wordt gemaakt en daardoor flinke schade oploopt , bijvoorbeeld door een verslechterde concurrentiepositie of solvabiliteit, maar vooralsnog niet dreigt om te vallen, moet het mogelijk zijn een querulant uit te stoten. Mocht u een vraag hebben over onze nieuwsbrieven dan kunt u deze stellen aan onze advocaat ondernemingsrecht op de pagina contact of bel ons: +31(0)20-3980150.

De uittredingsregeling in het ondernemingsrecht

De uittredingsregeling komt er op neer dat iedere aandeelhouder die zodanig in zijn rechten en belangen wordt geschaad, dat in redelijkheid niet langer kan worden gevergd dat hij aandeelhouder blijft, kan vorderen dat zijn medeaandeelhouders zijn aandelen overnemen.

De procedure van uittreding

Procedures omtrent uittreding verlopen in twee fasen. In de eerste fase wordt een tussenvonnis gewezen waarin wordt beoordeeld of de vordering tot gedwongen overname van aandelen door de gedaagde aandeelhouders gerechtvaardigd is. Als dat het geval is, worden in beginsel ook één of drie deskundigen benoemd om de waarde van de aandelen te bepalen. In de tweede fase zullen de deskundigen rapporteren over de waarde van de aandelen, waarna de rechtbank de prijs van de aandelen bepaalt, de eiser veroordeelt tot levering van de aandelen en de gedaagde tot betaling van de vastgestelde prijs.

De prijsbepaling en levering van de aandelen

Nadat de rechter de prijs heeft vastgesteld en partijen tot de levering respectievelijk betaling heeft veroordeeld zullen deze levering en betaling moeten plaatsvinden. Binnen twee weken nadat hem een afschrift van het vonnis als bedoeld in artikel 340 lid 1 is betekend, is ieder van de gedaagden verplicht het door de rechter vastgestelde aantal aandelen tegen gelijktijdige betaling van de vastgestelde prijs over te nemen en is de eiser verplicht zijn aandelen aan de gedaagden te leveren.

Nadat de deskundigen hun bericht hebben uitgebracht, bepaalt de rechter de prijs van de aandelen. Bij hetzelfde vonnis bepaalt hij tevens wie van de partijen de kosten van het deskundigenbericht moet dragen. Mocht u een vraag hebben over de uittredingsregeling in het ondernemingsrecht dan kunt u deze hier stellen aan onze advocaat ondernemingsrecht of u kunt ons direct bellen: +31(0)20-3980150.

De gedwongen overdracht

Op grond van artikel 2:343 lid 1 BW geldt dat een aandeelhouder in een besloten vennootschap overname van de door hem gehouden aandelen kan vorderen van zijn medeaandeelhouders indien hij door gedragingen van één of meer van zijn medeaandeelhouders zodanig in zijn rechten of belangen wordt geschaad dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap in redelijkheid niet meer van hem kan worden gevergd. Voor de beoordeling van een dergelijke vordering moet acht worden geslagen op alle omstandigheden van het geval. Naar heersende rechtspraak is voor toewijzing van een dergelijke vordering onvoldoende de enkele omstandigheid dat de aandeelhouder die de vordering instelt, tegen zijn zin is ontslagen als bestuurder van de vennootschap. Een dergelijk ontslag kan weliswaar een zeer relevante factor vormen, maar bijkomende omstandigheden, van voldoende gewicht, zijn nodig om een vordering tot gedwongen overname eventueel te kunnen doen slagen.

De vast te stellen prijs van de aandelen

Artikel 2:340 lid 1 strekt ertoe dat de rechter, met inachtneming van het deskundigenbericht, zelfstandig de vergoeding vaststelt die voor de overgenomen aandelen verschuldigd is. De rechter kan bij de vaststelling van hetgeen verschuldigd is rekening houden met het nadeel dat eiser gedurende de periode tussen de overdracht van de aandelen en de definitieve vaststelling van de waarde daarvan lijdt.

In artikel 2:343 lid 4 BW is bepaald dat de rechter bij het bepalen van de prijs van de aandelen een billijke verhoging kan toepassen in verband met gedragingen van gedaagde, indien aannemelijk is dat die gedragingen hebben geleid tot een vermindering van de waarde van de over te dragen aandelen en deze vermindering niet, of niet volledig voor rekening van eiser behoort te blijven. Het niet uitkeren van dividend leidt echter niet tot een waardevermindering van de aandelen. Mocht u een vraag hebben over de uittredingsregeling in het ondernemingsrecht dan kunt u deze hier stellen aan onze advocaat ondernemingsrecht of ons direct bellen: +31(0)20-3980150.

Uitkoopregeling

Een aandeelhouder die reeds 95 % van de aandelen bezit kan de resterende vijf procent uitkopen. Dit wordt ook wel de uitrookprocedure genoemd. De procedure wordt gevoerd bij de Ondernemingskamer en in geval van ernstige stoffelijke schade, een bijzonder zeggenschapsrecht of bij afstand van de uitkoopregeling wordt de vordering afgewezen. Als de vordering wel wordt toegewezen dan stelt de Ondernemingskamer de prijs vast voor de uit te kopen aandelen. Lees ook onze blog over een recent arrest van de Ondernemingskamer over de uitkoopregeling. Als u een vraag heeft voor onze advocaat ondernemingsrecht over de uitkoopregeling, kunt u deze vrijblijvend hier stellen of ons bellen: +31(0)20-3980150.

Enquêterecht

Als u het niet eens bent met het beleid van de onderneming kunt u (ook als u minderheidsaandeelhouder bent) tot de Ondernemingskamer wenden. U moet dan wel 10% van de aandelen hebben. De Ondernemingskamer legt haar taken ruim uit en kan op allerlei manieren ingrijpen en vergaande voorzieningen treffen binnen de onderneming als er sprake is van wanbeleid.

Procedure kent volgende stappen:

  • controleren bevoegdheid partijen/ twijfel aan beleid/ verzoek om onderzoek;
  • onderzoek met rapport/ verslag;
  • oordeel wanbeleid;
  • treffen maatregelen;
  • veroordeling in de kosten;

De Ondernemingskamer kan de volgende voorzieningen treffen:

  • schorsing/ vernietiging van een besluit van de bestuurders, RvC of AVA;
  • schorsing of ontslag van bestuurders of commissarissen;
  • tijdelijke aanstelling bestuurders of commissarissen;
  • afwijking van de statuten;
  • tijdelijke overdracht aandelen;
  • rechtspersoon ontbinden.

Wanneer is er nu wanbeleid? Voorbeelden van wanbeleid zijn onder andere:

  • tegenstrijdige belangen;
  • ernstig verstoorde verhoudingen;
  • slechte administratie/ jaarrekeningen;
  • onverantwoorde grote uitgaven;
  • onzorgvuldige acquisities;
  • ongedekte leningen aan derden;
  • grote onverklaarbare verliezen;
  • onvoldoende rekening houden met minderheidsaandeelhouders;
  • onredelijke dividendpolitiek;
  • tekortschieten in nakoming van verplichtingen;
  • handelen in strijd met wet/ statuten of overeenkomst.

Lees ook onze blog over ‘economisch belang en toegang tot de enquêteprocedure’. Stel hier gratis uw vraag over een aandeelhoudersgeschil aan onze advocaat aandeelhouders of bel direct onze advocaten: +31(0)20-3980150.